Şikoyê Hesen 17 Haziran 1928 yılında Ermenistan’ın Axbaran (Aparan) nahiyesine bağlı Camuşvana Biçûk köyünde dünyaya geldi. Ailesi 1. Dünya Savaşı yıllarında gayri müslimlere yönelik yapılan katliamlardan kurtulabilmek için Kars’ın Digora bağlı Şatıroğlu köyünden Ermenistan’a kaçmak zorunda kalmıştır.
Rus arşivlerinde verilen bilgilerde 1882 yılında 26 Êzîdî aile Ağrı Tutak’tan Kars’ın Digora bağlı Şatıroğlu köyüne yerleşirler. Bu köyde yeni bir yaşam kuran Êzîdîler bu kezde 1. Dünya savaşı yıllarında gerçekleştirilen katliamlardan kurtulabilmek için göç yollarına düşerek Ermenistan’a yerleşirler. Bu giden ailelerden biride Şikoyê Hesen’in babasıdır. Şatıroğlu köyü Kars’tan 23, Digordan ise 26 kilometre uzak mesafededir.
Şiko henüz 5 yaşındayken babası Hesenê Mido yaşamını yitirir. Şiko ve kalan aile fertlerine amcası Sofî sahip çıkar. Şiko amcasının destekleriyle okur. Temel ilk eğitimden sonra 1948 yılında Erivan Üniversitesi Doğu Bilimleri Fakültesi’nde Dilbilim okur. 1953 yılında mezun olduktan sonra 1954 ve 1959 yılları arasında Gürcistan’ın Gagray (Abxazya) nahiyesine bağlı Baxnar köyünde Ermenice öğretmenliği yapar.
Ermenistan’a döndükten sonra 1959-1961 yılları arasında Erivan Radyosu Kürtçe Servisi’nde redaktörlük ve çevirmenlik yapar. 1961 yılında dilbilim alanında doktorasını yapmak için Leningrad’ta bulunan Asya Afrika Halkları Enstitüsü’nün Kürdoloji bölümüne girer, 1965 yılında doktorasını tamamlar.
Eskerê Boyîk onun maddi sıkıntılar yüzünden doktorasını tamamlayamadan evine döndüğünü yazar fakat E.Y. Bekoêva ise Şiko’nun doktorasını başarıyla tamamladığını dile getirir.
İlk şiirleri üniversitenin dergisinde çıkan Şiko’nun, şiirleri daha sonra gönderdiği Rêya Teze gazetesinde yayınlanır. Şiko’nun şair olarak tanınmaya başlaması bu yıllara denk düşer. Yazdığı şiirleri Erivan Radyosunda okununca Kürtler arasında iyice tanınır. Şiirleri Leningrad, Tiflis ve Erivan’da Rusça, Gürcüce ve Ermeniceye çevrilir. Gürcistan Tiflis’e yerleşerek evlenir. Bu evliliğinden 3 erkek ve 3 kız sahibi olur.
Şikoyê Hesen 1976 yılında bugün bile bilmediğimiz kişisel sebepler yüzünden intihar ederek yaşamına son verir. Mezarı Gurcistan’ın başkenti Tiflis’tedir.
Şiko’nun ölümüne kadar 3 kitabı yayınlanır. 1961 yılında Qalçîçek,1965 yılında Tembûra Kurda ve 1970 yılında Meremê Dilê Kurd.
Şiko’nun ölümünden sonra 1977 yılında “Perwaza Welat” ve 2008’de “Payîz û Ba” adlı kitaplar yayınlanır.
Bernamegeh Türkçe
UYARI: Yazıların izinsiz kopyalanması ve Web Sitelerinde yayınlanması kesinlikle yasaktır. Hakkınızda yasal işlemlerin başlatılabileceğini lütfen unutmayın!
