KÖROĞLU KİMDİR

Köroğlu, 16. yüzyıl halk şairleri içerisinde kavganın, özgürlüğün sembolüdür.

Bu Anadolu ozanının gerçek adı Ruşen Ali‘dir.

Halk ozanı, şair kimliği dışında verdiği mücadeleyle özgürlüğün sembolü olmuştur.

Doğum, ölüm tarihleri bilinmeyen, eski efsanevi bir kahraman olan Köroğlu’nun adını alan bir şairdir. Bu şairin, III. Murat döneminde Osmanlı ordusuyla 1578 ve 1584 yıllarında İran savaşlarına katıldığı bilinmektedir.

Köroğlu, III. Murat döneminde Bolu’da yaşamıştır ve Bolu Beyi’ne karşı verdiği mücadeleyle efsaneleşmiştir. Adını yüzlerce yıl öncesine dayanan bir destandan almıştır.

Anadolu coğrafyasında anlatılan Köroğlu Destanı’nın başkahramanıyla özdeşleştirilen şaire “Köroğlu” adı verilmiştir ve günümüze kadar da bu adla anılmıştır.

Osmanlı Devleti’nin İran’a karşı verdiği 16. yüzyıl savaşlarında görev aldığı bilinen Köroğlu, şairliği kadar yiğitliğiyle de ün salmıştır. Babasının intikamını almak için dağa çıkan Köroğlu, hayırsever yönüyle de halkın sempatisini kazanmıştır.

İsyan ederek dağa çıkan ve Bolu Beyi’ne karşı mücadele eden şair halkın gözünde destansı bir kimlik olan Köroğlu’yla özdeşleştirilmiştir.

Şiirlerinde yiğitlikten aşka, dostluktan kardeşliğe, doğa sevgisinden Hak ve hürriyete kadar birçok konudan bahseden şairin yaşadıkları kendisinden sonra yaşayan pek çok ozana da esin kaynağı olmuştur.

Atıf Yılmaz tarafından yönetilen 1968 yapımı bir filme de konu olan Köroğlu karakteri, aktör Cüneyt Arkın tarafından canlandırılmıştır.

Ayrıca Kiziroğlu Mustafa Bey gibi türküleri de yüzyıllardır dilden dile aktarılmıştır ve günümüzde de söylenmeye devam etmektedir.

Köroğlu Destanı

Efsanelerde Köroğlu’ndan “Ruşen Ali” olarak bahsedilmektedir ve babasının adının da Yusuf olduğu söylenmektedir. Köroğlu’nun babası olan Yusuf ün salmış bir at yetiştiricisidir.

Bir gün Bolu Beyi Köroğlu’nun babası Yusuf’tan kendisine yakışır bir tay getirmesini ister fakat Yusuf’un kendisine getirdiği atı beğenmeyerek gözlerine mil çektirir.

Babasının gözlerinin Bolu Beyi tarafından kör edildiğini öğrenen Ruşen Ali yani Köroğlu, babasını ve tayı da alarak Bolu dağlarına çıkar.

Burada babasının tarif ettiği gibi Bolu Beyi’nin beğenmediği tayı yetiştiren Köroğlu, tayın eşi benzeri olmayan bir küheylana dönüşmesini sağlar.

Babasının ölümü üzerine “Kırat” adını verdiği küheylanı alarak intikam yeminini gerçekleştirmek üzere yola çıkar. Köroğlu, Bolu Beyi ile savaşmaya başlar.

Halkın gözünde bir yiğit olarak görülen Köroğlu kendi egemenliğini kurar ve karşılaştığı herkesi yenmeyi başarır. Vezirlerden paşalara herkesi yener ve aldığı ganimetleri de halkla paylaşır.

Köroğlu’nun “tüfeğin icat edilmesinden sonra” emrindeki tüm yiğitleri dağıttığı ve Kırklar‘a karıştığı bilinmektedir.

Edebiyatta Köroğlu

Bu destan Yaşar Kemal’in Üç Anadolu Efsanesi yapıtında günümüz edebiyatına aktarılmıştır.

Bolu Beyinden babasının intikamını almak üzere dağlara çıkan, yiğitlik ve iyilikseverliği destanlaşan isyancı Köroğlu ile şair Köroğlu halk zihninde kaynaşmış iç içe geçmiş durumdadır.

Şiirlerinde coşkun bir seslenişle yiğitlik, dostluk, aşk, doğa sevgisi çok sade bir dille anlatılmaktadır.

Bu şiirler, hikâyeci âşıkların düz yazıyla anlatılan hikâyeleri arasına serpiştirilmiştir.

Sayısı 24’ü bulan bu hikâyeler, Köroğlu destanının doğuşuna zemin hazırlamıştır. Bazı öykücüler kitaplara yazdıklarını filme de uyarlamıştır.